Journalist Birgit Haukes heeft zelfstandig haar TikTok-account @Birgit.Marie opgebouwd en heeft nu op dit account ruim 175.000 volgers. Birgit werkt daarnaast ook op de social redactie van NU.nl en combineert dit met haar eigen Engelstalige account. In Nederland zijn er maar weinig journalisten op eigen titel actief op TikTok en al helemaal niet met het volgersaantal van Birgit. Daarom ben ik heel blij dat ik haar een paar vragen mag stellen over hoe ze dit voor elkaar heeft gekregen en of zij andere journalisten aanmoedigt om ook TikTok te gaan gebruiken.

⁠Wat doe je met je account op TikTok?

‘Ik begon met mijn account toen ik werkte in de koningshuisverslaggeving. Ik wilde oefenen met editen en maakte daarom filmpjes over moderne royals. Ik ben mijn content snel gaan combineren met mijn passie: vrouwengeschiedenis. Omdat ik eigenlijk helemaal geen monarchist ben en de afgelopen jaren de behoefte groeide voor meer diepgang, focus ik me sinds kort vooral daarop.’

⁠Waarom doe je het en wat is je doel?

‘Het overgrote deel van het klassieke geschiedenisverhaal is opgeschreven door witte mannen: oorlogen en vorsten. Maar onze maatschappij is al vanaf dag één 50% vrouw. ‘What gets counted, counts’, zeggen ze in het datafeminisme. Wist je dat er een miljoen vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Rode Leger vochten (Alexievich, 2017)? Heb je weleens van het huisvrouwensyndroom gehoord? En steeds meer onderzoek laat zien dat prehistorische vrouwen niet alleen verzamelden, maar ook jaagden. Die feiten schaden stereotypes zoals ‘de vrouw is van nature een verzorger’. Ik combineer dat wel graag met luchtige content over gekke Engelse koningen die affaires hadden met hun bloedeigen zus.’

⁠Hoop of denk je er ooit geld mee te verdienen?

‘TikTok betaalt (Nederlandse!) makers niet voor views. We verdienen alleen geld met samenwerkingen of het verkopen van onze eigen producten.

Ik krijg constant mailtjes van merken. 9,5 van de 10 keer zeg ik nee. Meestal omdat ik niet denk dat het bij mijn merk past. Op mijn platform bied ik mijn volgers verhalen en kennis. Dat betekent dat ze mij niet om ‘mij’ volgen, en dus ook geen HelloFresh abonnement of ‘mijn favoriete eyeliner’ van me gaan aannemen. Ik ben interessant voor bedrijven die in mijn niche proberen te komen. Denk: filmreviews, podcasts, musea (een mailtje van de National Gallery in Londen was wel een hoogtepunt). Daarnaast krijg ik heel, heel, heel veel boeken opgestuurd. Ik hou bij samenwerkingen altijd mijn lange termijn ambities in mijn achterhoofd (ik hoop bijvoorbeeld ooit een boek uit te brengen). Ik heb weleens over merch nagedacht, of een Patreon-account. Eigenlijk ben ik gek dat ik dat soort dingen niet doe, maar ik vind het snel onoprecht. Ik zeg ook altijd nee tegen verzoekjes tegen betaling en  ‘giften’.’

Kun je uitleggen waarom Engels de voertaal is?

‘Drie jaar geleden volgde ik andere (Engelstalige) geschiedenis accounts en dan dacht ik: “Dat kan ik ook”.  Ik heb nooit overwogen om Nederlandstalige content te maken, dat is voor mijn niche gewoon niet praktisch. Dit maakt samenwerkingen trouwens wel lastiger: de National Gallery was minder enthousiast toen ze erachter kwamen dat ik niet op mijn vrije zaterdag even langs kon komen.’

Wat werkt qua nieuws wel en niet op TikTok?

Alles werkt als je het voor elkaar krijgt om het geïnteresseerde publiek te bereiken. Ik heb honderdduizenden views gehaald met video’s over het slavernijverleden van de Oranjes. Het stoort me dat mensen denken dat de jeugd alleen op TikTok zit voor memes. Ze zien het platform juist als een plek waar ze een breder beeld voorgeschoteld krijgen. NowThisImpact heeft niet voor niks 3,9 miljoen volgers.

Wat zijn volgens jou goede accounts om nieuws te volgen?

Ik ken geen individuele journalisten die dit zelfstandig doen helaas. Wat betreft nieuwsaccounts doen we het in Nederland een stuk minder goed dan onze collega’s in het buitenland. NU.nl en de NOS zijn goed actief. Als het aankomt op individuele journalisten dan vind ik bijvoorbeeld Max Foster heel goed.

Denk je dat iedere journalist op TikTok zou moeten?

‘Niet iedere journalist, wel alle journalistiek. Ik zie dagelijks hoe oprecht en secuur mijn collega’s te werk gaan. Daarom voelt h∂et dalende vertrouwen heel onterecht. Het feit is alleen wel dat de nieuwsvoorziening (en de wereld) met de komst van sociale media onomkeerbaar is veranderd. Het argwanende publiek gelooft ons niet meer automatisch op ons woord. Daar kunnen we over blijven praten, of we kunnen accepteren dat we onze oprechtheid moeten bewijzen.

Ik verwacht niet dat 50-plussers get-ready-with-me’s gaan maken, maar er heerst naast wantrouwen ook vooral onbegrip. Waarom noemen wij de oorlog in Gaza geen genocide? Leg jongeren dat uit en beweeg naar hen toe, op hun terrein. Leanna Byrne plaatst korte filmpjes waarin ze bijvoorbeeld laat zien hoe ze omgaat met Breaking News. Dat zij op die manier het publiek een kijkje achter de schermen geeft, vind ik prachtig. Het humaniseert journalisten, waardoor het veel moeilijker wordt om ons weg te zetten als slaven van de deep state.

Daarnaast vind ik aanwezigheid op social media ook gewoon onze journalistieke plicht. Fake news bedreigt onze democratie en persvrijheid. We moeten.’

Vorige week las je in deze nieuwsbrief al hoe de Nederlandse journalist Jeroen nu als YouTuber de wereld rond reist. Ik vind het knap als journalisten op eigen titel tijd stoppen in een account en op een andere manier nieuws willen brengen dan de traditionele. Ken je meer van dit soort voorbeelden? Stuur me een berichtje, want ik deel deze inspirerende verhalen graag.