Woensdag rond 17u verscheen op social media de vreselijk tragische foto van het jongetje Aylan.  De foto heeft via social media vermoedelijk meer dan een miljoen Nederlanders bereikt, vooral via Facebook. Als je woensdagavond op Facebook hebt gekeken kun je de foto bijna niet gemist hebben. De heftige foto was (zonder waarschuwing voor schokerende beelden) voor iedereen te zien in de tijdlijn. NRC vroeg Buzzcapture naar het bereik van de foto. Let op: de foto’s in dit blog zijn schokkend.

Hoeveel mensen hebben de foto gezien?

Vooral het bericht dat de Volkskrant op Facebook plaatste met de tekst ‘deze foto moet Europa veranderen’ werd massaal gedeeld.

Ruim 15.000 mensen deelden dit artikel op hun Facebookpagina. De gemiddelde Nederlandse Facebookgebruiker heeft 100 vrienden en alleen dit bericht heeft al meer dan 150.000 mensen bereikt.  Op Twitter werd de foto ruim 3.000 keer besproken. Hiermee wordt het veranderende gebruik van Twitter (vooral nieuwsbron) en Facebook (vooral berichten delen onder vrienden) duidelijk.

Ten opzichte van andere berichten die vaak gedeeld worden drukte veel minder mensen op de ‘like’-button bij de foto. De reden is dat mensen dit normaal bij berichten doen die ze ‘leuk’ vinden.

Het aantal mensen dat het artikel (en met name dat van de Volkskrant) deelde is enorm. Om het in perspectief te plaatsen: Toen Dafne Schippers goud won, leverde dit 37.000 likes op voor een veel gedeeld artikel op Nu.nl en werd dit bericht slechts 432 keer gedeeld.

Het delen van Facebook berichten betekent dat deze in de tijdlijn van alle vrienden wordt geplaatst, in plaats van alleen in de ‘ticker’ aan de zijkant. Hierdoor bereikt een gedeeld bericht veel meer mensen.

Mensen kunnen het bericht niet alleen delen of liken, maar ook onder het bericht zelf reageren. Honderden mensen deden dit en ook dit was weer te zien bij veel van hun vrienden.  Naast het bericht op de Facebookpagina van de Volkskrant, werd dit bericht ook massaal gedeeld door andere het AD, de Telegraaf en Metro Nieuws.

Waarom delen mensen deze foto?

Vermoedelijk is juist het bericht van de Volkskrant veel gedeeld, omdat de kop van het bericht een oproep is tot verandering: “de foto moet Europa veranderen”. Mensen die dit bericht hebben gedeeld onderschrijven deze mening. Veel mensen kiezen ervoor geen eigen tekst onder het gedeelde bericht toe te voegen. Meningen worden vooral gevonden onder de berichten op de Facebookpagina zelf.

De meeste reacties zijn van mensen die emotioneel geraakt zijn door de foto. Veel mensen vinden het onrechtvaardig (“iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen”) en schamen zich voor de ongelijkheid in de wereld.

Er zijn veel mensen die verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog en veel ouders refereren naar hun eigen kind van die leeftijd. Een kleine minderheid laat merken de foto ongepast te vinden. Reacties als “heel triest, maar niet onze schuld”, “het houdt pas op als vluchtingen zien dat het een dodentocht is” en “links populisme” leveren ongeveer 30 likes op van anderen. Om dit type reacties maken vervolgens heel veel mensen zich weer boos en verdrietig. Veel mensen “schamen zich voor Nederland en de reacties”.

Er wordt een oproep gedaan aan de politiek om eindelijk wakker te worden en in de uren nadat de foto het meest gedeeld is worden vervolgens veel berichten over gastgezinnen gedeeld die vluchtelingen opvangen, zoals op de pagina van RTL Nieuws.

De volgende dag schrijven dezelfde pagina’s over de achtergrond van het jongetje, die inmiddels bekend is. Ook praten mensen over de impact van de foto en vragen zij zich af of deze geplaatst had moeten worden vanwege de schokerende beelden.

Dat juist de berichten op de Facebookpagina’s van traditionele media veel worden gedeeld, komt door het enorme bereik van deze pagina’s. Het nieuws verspreid zicht in korte tijd zo snel, dat dit type berichten vooral gedeeld worden van pagina’s met veel likes. Dit hebben de traditionele kranten, ook op Facebook.

Opvallend is dat het Volkskrant bericht is de meest gedeeld post is van alle grote Europese Facebookpagina’s (althans van degene welke ik nu heb gecheckt) op Al Jazeera Engeland na (deze werd vaker gedeeld, 26.000 keer). Opmerkelijk is ook dat er op de pagina van NY Times niets over te vinden is.

Verder opmerkelijk: The Guardian, El Pais, La Republica en De Standaard tonen niet niet de foto van het jongetje alleen, maar alleen foto waarop hij uit water wordt gehaald. Minder shockerend dus. Bild, Al Jazeera en de meeste Nederlandse Facebookpagina’s hebben dit wel gedaan. Een overzicht van de posts. Klik op de berichten om naar het bericht zelf te gaan op Facebook.