Deze week gaf ik een kennissessie aan een team dataredacteuren en rondde ik een opdracht bij PXR af. Verder won onze oudste zoon tijdens zijn tv-debuut in de quiz Voor Het Blok met twee presentatoren van het Jeugdjournaal, wat een erg leuke ervaring was. Ik bereidde vier trainingen voor komende week voor en zocht voor deze nieuwsbrief contact met een aantal interessante mensen waar je het resultaat hieronder van leest:

Hoogleraar journalistiek en NU.nl- oprichter omarmen 100% door AI gemaakte nieuwssite

Drie maanden geleden ging de eerste AI-nieuwssite van Nederland live: DGKI.nl. Bekijk zelf de site en besef dat er geen mens meer aan dit proces te pas komt. Je hoeft niet Steve Jobs te heten om te zien dat dit ontzettend grote gevolgen voor de journalistiek gaat hebben. Initiatiefnemers Bart Brouwers en Merien ten Houten hebben niet de ambitie om een concurrerende nieuwssite te maken. Wel willen ze de techniek gebruiken om diensten aan te bieden. Bart Brouwers schrijft er over:

‘We zien, net zoals dat het geval was bij de opkomst van het internet dat veel traditionele journalistieke media vooral op zoek zijn naar argumenten om dit fenomeen zo ver mogelijk van zich weg te duwen. Maar hoe meer ze daarbij wijzen op de risico’s, des te minder de kansen zichtbaar worden. En het gevolg daarvan laat zich uittekenen.’

Nu bieden de hoogleraar Journalistiek (Brouwers) en oprichter van Ilse.nl en NU.nl (Ten Houten) drie diensten aan. Hun product heet Laio en op de productpagina kun je lezen welke toepassingen daarvoor gekozen kunnen worden. Samengevat: Laio Assistent als ideale hulp voor een sterke redacteur, Laio Feed die volledig geautomatiseerd nieuws rond een specifieke niche produceert en Laio Video die in een oogwenk video’s maakt van belangrijke nieuwsonderwerpen. Hier kun je zien hoe zo’n video er uit kan zien. En deze week kondigden ze aan dat er een eerste betalende klant is, al kunnen ze nog niet zeggen wie. Wel deelden ze een demo-site (met advertenties!) hoe het kan werken: H2Files.com.

Ik legde hen voor: Stel dat ik van gemeente Vlieland een site wil maken en een redacteur aan kan nemen die 5 artikelen per dag schrijft. Ben ik dan goedkoper uit via hen? Ten Houten: ‘Laio Feed is zeker goedkoper. Er zijn opstart en inregel kosten, maar dan heb voor een een fractie van een maandsalaris een systeem wat 24/7 draait, en geen vakanties neemt.’

En wat als er nu een partij gebruik wil maken van de techniek uit SEO-oogpunt?

‘De grens ligt bij ons niet zozeer bij de toepassing dan wel bij de transparantie. Als iemand de output als ‘mensgeschreven’ wil presenteren zonder dat er mensen aan te pas komen zullen we niet mee werken. Maar als iemand op transparante wijze bijvoorbeeld een website over hypotheken van een actuele newsfeed wil voorzien, wat zeker kan helpen met SEO, waarom niet?’

Mijn inschatting is dat deze techniek de hele online nieuwswereld op zijn kop gaat zetten, want het aanbod van artikelen (en video’s) kan hiermee extreem groot worden. Wanneer deze betrouwbaar op een site kunnen worden gebracht die ook nog eens de Google autoriteit hebben dat het vaak getoond wordt, kun je dus ook een grote nieuwssite hebben die een /diepzeeduiken of /Vlieland/Bioscoopagenda kan vullen, zonder iemand aan te nemen. En dan zo betrouwbaar dat een hoogleraar Journalistiek en de oprichter met een enorm trackrecord op het gebied van innovatie die de seinen op groen zetten. Als deze ontwikkeling net zo snel gaat als we de laatste maanden AI-innovaties hebben gekregen, kan het online nieuwslandschap er volgend jaar al heel anders uit zien in Nederland.

9 tips om (nog) beter te livebloggen

Foto: Esther Vargas, Periodistas capacitación (CC BY-SA 2.0 DEED)

Sebastiaan van der Lubben is vorige week gepromoveerd op meerdere onderzoeken naar liveblogs. Hij heeft vier studies gedaan naar het genre: analyse van 9 liveblogs, interviews met livebloggers en twee studies naar de consumptie van liveblogs. Speciaal voor deze nieuwsbrief deelt hij 9 tips om (nog) beter te livebloggen”

‘Ik deed ruim vier jaar onderzoek naar live blogs — het populaire genre om onmiddellijk verslag te doen van een gebeurtenis. Zes focusgroepen met 65 gebruikers gaven tips hoe hun ervaring verbeterd kon worden.’ En dit zijn zijn tips:

#1 Vertel wie er liveblogt

“Hallo, ik ben Suze en zal de komende twee uur livebloggen.” Staat vreemd? In veel

buitenlandse live blogs is het zeer gebruikelijk om de identiteit van de auteur te ontsluiten. Zo kunnen gebruikers een band opbouwen met de journalist. Bevalt die band, dan komen lezers bij je terug. Waarom zetten we wel de naam bij een artikel, maar niet bij een verslag in een live blog? Lezers waarderen auteurschap, blijkt uit mijn focusgroepen.

#2 Link naar achtergronden

Geen gebeurtenis zonder aanloop. Link naar het (eigen) archief om een gebeurtenis te verdiepen. Hoe meer links in het live blog zijn opgenomen, hoe geloofwaardiger (urgenter en belangrijker) gebruikers dat blog vinden. Zorg wel dat mensen weer makkelijk terugkomen op de plek waar ze waren: open de link dus even in een nieuwe tab.

#3 Presenteer primaire bronnen

Een Russische aanval met in de vuurlinie een kerncentrale … Dat is brekend nieuws! Tweets van het Internationale Atoomagentschap in het live blog overtuigen gebruikers van de ernst en aard van de gebeurtenissen. Want als dat Atoomagentschap het niet weet, wie dan wel? Sterker: hoe kun je geloofwaardig berichten als je het Atoomagentschap niet meeneemt? Primaire bronnen, van alle betrokkenen in een debat, wedstrijd of brekend nieuws, zijn essentiële bouwstenen voor een geloofwaardige post.

#4 Citeer veel, parafraseer minder

Journalisten, blijkt uit mijn inhoudsanalyse van live blogs, gebruiken maar weinig bronnen. De meeste zinnen die ze schrijven, schrijven ze op eigen gezag. Als ze bronnen gebruiken, dan vooral formele bronnen. Die formele bronnen (woordvoerders, ministers, burgemeesters, trainers) worden vaker geciteerd dan media-bronnen of informele bronnen. Die laatste, informele bronnen (denk aan ooggetuigen) worden zelden geciteerd. Dat vinden gebruikers ongeloofwaardig. Waarom citeren journalisten formele bronnen, maar interpreteren ze informele bronnen? Willen ze hun informatie dan toch naar hun hand zetten?

#5 Jargon = (vaak) dodelijk

Jargon verhult — jargon organiseert via taalgebruik mensen in en uit een groep. Letterlijk. Gebruikers die geconfronteerd worden met jargon, voelen zich buitengesloten. Alsof er geheimtaal wordt gesproken. Overigens moet daar een nuance in worden gemaakt: jargon in sport is bijvoorbeeld bijna onvermijdelijk. Voordeel is dat sportliefhebbers zelf ook grossieren in jargon. Het sportblog is dan ook een buitenbeetje onder de live blogs — een sub-genre. Jargon is in sportblogs bewijs van expertise. En expertise is een belangrijke bouwsteen van geloofwaardigheid. Complex dus.

#6 Cijfers overtuigen

Een cijfer maakt een fenomeen absoluut. Een getal, zeker als die wordt uitgedrukt in een vergelijking (in voetbalvelden, aantal marathons of gestapelde Eiffeltorens) worden ervaren als bijzonder geloofwaardig. Over alles kan je van mening verschillen, maar een cijfer drukt feitelijkheid uit. Maak dus gebruik van die kwaliteit — kwantificeer.

#7 Neem niet te vaak pauze

Een live blog veronderstelt een live verslag van een zich ontwikkelende gebeurtenis. Dus moeten er van die gebeurtenis in een zeker ritme verslag worden gedaan. Tussen posts mogen niet teveel pauzes zitten. Als gebruikers een half uur op hun volgende shotje nieuws moeten wachten, krijgen ze afkickverschijnselen. En dan onstaat er onrust, ontevredenheid en, funester: de vraag of er wel echt iets aan de hand is. Hoeveel pauze idealiter tussen posts moet zitten, heb ik niet kunnen aantonen. Er lijkt wel een helder continuum te zijn: gebruikers geven aan dat dat afhangt van de gebeurtenis: elk half uur in een blog over een wedstrijd is veel te weinig, elke twee minuten over de crisis in Gaza, teveel.

#8 Sport is emotie, politiek en brekend nieuws is dat niet

Blogs over politiek en brekend nieuws heeft een duidelijk functie: informeren. Sportblogs heeft volgens gebruikers ook de functie te vermaken. Maar daar vinden ze vervolgens niets van terug in de blogs die zij volgen. Een wedstrijd, race of een spel roept ook emoties op. Dat doen live blogs over nationale teams heel goed — dan is de beleving een onderdeel van het blog. Over alle (binnenlandse) wedstrijden is die sjeu er al snel weer af. Gebruikers pleiten voor meer emotie en beleving in het blog.

#9 Neem de gebruiker (heel erg) serieus

Een gebruiker van een live blog is mobiel, nieuwsverslaafd en kritisch. In de kern is een overtuigde afnemer van posts een proto-professionele journalist. Hij (veelal) volgt veel andere media en weet hoe een gebeurtenis in elkaar zit. Gebruikers kunnen moeiteloos parallellen trekken tussen nieuws in een live blog en daarbuiten. Tijdens de focusgroepen werden live blogs vergeleken op het niveau van bronnen, timing van nieuws, interpretatie van informatie. Een gebruiker vindt vergelijken fijn, vult actief aan, heeft het blog naast andere media. Dus neem die gebruiker serieus — vraag eens wat-ie van jullie blog vindt. Gewoon, met een kopje koffie. Op de redactie.

L’Equipe komt met maandelijkse ‘Spotify Wrapped’-variant

De afgelopen weken las je al over meerdere nieuwe functionaliteiten op Franse nieuwssites. En deze week zag ik opnieuw een interessante bij L’Equipe.

Zij brengen sinds drie jaar een gepersonaliseerde terugblik op het jaar. Dat is voor hen zo succesvol dat ze dat sinds nu ook maandelijks aanbieden via e-mail.

‘Het idee is om de data op een leuke manier te gebruiken en er een echt product van klantenbinding van te maken. Het is een van de vele stappen die we hebben gezet met als doel het abonnement aantrekkelijk te maken voor onze klanten. Onze meest trouwe lezers zullen elke maand kunnen zien hoeveel artikelen ze hebben gelezen en hun rangschikking onder onze ongeveer 3 miljoen ingelogde mensen. En hoeveel dagen ze gelezen hebben in de maand. Ze tonen ook de meest gevolgde clubs in het livecenter.

Spotify Wrapped is zo’n succes dat ook Nederlandse banken zoals de Rabobank afgelopen december een jaaroverzicht presenteerden. Nu het in Frankrijk een succes lijkt te zijn, gaan we hier in Nederland wellicht ook maandoverzichten zien. Vorige week las je bijvoorbeeld dat mensen in nieuwsapps langer puzzelen dan artikelen lezen, voor puzzels is een dergelijk overzicht ook goed te maken.

Andere kijk- en luistertips

• Diederik Ebbinge, al bijna vier jaar dé stem achter de bekende Aldi-reclames, is door de supermarkt bij het grofvuil gezet, meldt AD.nl. De Luizenmoeder-acteur blijkt te duur voor de discounter en wordt daarom vervangen door kunstmatige intelligentie: voor zover bekend een primeur in Nederland. ,,Dit is natuurlijk een teken aan de wand en een voorbode voor wat komen gaat”, waarschuwt hij ons.

• Zaterdagmiddag was voor het eerst ook live amateurvoetbal te zien bij AD.nl en de regionale titels. Abonnees konden met commentaar van Evert ten Napel kijken naar IJsselmeervogels-HSC. In nieuwsbrief #60 vertelde ik waarom je dit soort streams de komende jaren veel vaker gaat zien.

• De apps van onder meer NPO Radio 1, NPO Radio 2 en NPO 3FM verdwijnen op termijn. De NPO wil af van de losse apps en alles samenvoegen in de app NPO Luister. ‘We willen onze luisteraars optimaal gaan bedienen via één digitaal luisterproduct waar radio, podcast en muziek worden aangeboden’, zegt een woordvoerder.

• Net als nieuwsmedia zitten ook politici in een spagaat: Wel of niet op TikTok? Principieel zijn en om ethische redenen niet op TikTok of toch je boodschap vertellen omdat mensen dan in ieder geval wel je boodschap zien. Reuters meldt dat steeds meer politici richting verkiezingen toch actief worden op TikTok.

• In het rijtje organisaties die stoppen met Twitter/X omdat ze gebrek aan toezicht zat zijn: Amsterdams vervoerbedrijf GVB stopt nu ook.

• In nieuwsbrief #43 las je over AI-gadget Humane. De AI Pin van Humane is een schermloos apparaatje dat op verschillende manieren aan de kleding van de gebruiker bevestigd kan worden. Erg innovatief, maar volgens een recensie van The Verge kan het ooit groot worden, maar werkt het totaal nog niet.

• Je kunt in video’s ieder persoon vervangen voor, bijvoorbeeld The Joker. In deze video zie je hoe een optreden van de onderste artiest nu ineens door The Joker wordt gegeven en in het draadje lees je hoe het is gedaan.

Deze week een jaar geleden

Ook precies een jaar geleden kon je over liveblogs lezen in deze nieuwsbrief. In nieuwsbrief #12 kon je lezen waarom ik de liveblogs van New York Times goed vind. Volgens mij hadden zij ook al wat tips van Sebastiaan uitgevoerd.

Ook ging het over een interview met Podimo-uitgever Tim de Gier. Hierin gaf hij onder andere antwoord op de vraag hoeveel podcasts moet een luisteraar onmisbaar vinden om abonnee te worden? Het antwoord is: twee

Deel wat je opvalt!

Deze week kwamen weer verschillende mensen uit het vak aan het woord. Wil je ook een keer iets delen of is je iets opgevallen? Stuur het me door!

Voor het eerst ging deze nieuwsbrief naar meer dan 820 abonnees. Super fijn dat steeds meer mensen interesse hebben. Lees je deze nieuwsbrief met plezier? Support de nieuwsbrief dan en wijs mensen op deze nieuwe inschrijfpagina voor de nieuwsbrief of geef af en toe een like op LinkedIn om het onder de aandacht te brengen bij anderen.

Fijne week!