Deze week rondde ik een klus af bij een communicatieafdeling van de Politie, was ik een dag bij Rijnmond en schoof ik aan in het mediaforum met Omroep Gelderland-hoofdredacteur Sandrina Hadderingh waar we onder andere spraken over de social media strategie van Boos! rond het proces van Ali-B (hier terug te zien).

Verder kwam de vijfde aflevering uit van de podcast ‘Kind van God’ van mijn vrouw Hanneke en had ze deze week interviews in het ND en op YourSafe Radio (van Giel Beelen) en is het bijzonder hoeveel reacties een podcast los kan maken.

Welkom ook aan alle nieuwe volgers die waarschijnlijk via de podcast van POKI over deze nieuwsbrief hebben gehoord. Voor het eerst wordt deze nu bij meer dan 900 mailadressen afgeleverd. En laat me vooral weten wat je van deze nieuwsbrief vindt of als je een tip hebt.

Nieuw baanbrekend hulpmiddel: Google NotebookLM

Deze week kwam Google NotebookLM beschikbaar in Nederland. In dit programma kun je 50 bestanden uploaden en deze bevragen. Hoewel dit binnen GPT’s van ChatGPT ook al een tijdje kan, zijn de antwoorden van Google imponerend goed en die van de GPT’s waren dit niet voor mij.

Wat kun je doen?

In Google NotebookLM kun je 50 bestanden uploaden met heel veel woorden. Dit kan via een upload of in Google Drive. Vervolgens kun je vragen gaan stellen ‘aan’ die documenten zoals je gewend bent. Waar je van ChatGPT en Gemini nog gewend was aan hallucinerende antwoorden, werkt dit wonderwel erg goed. Zo heb ik al mijn nieuwsbrieven in 1 bestand laten samenvoegen (in ChatGPT, dat dan weer wel) en deze ingevoerd. Vervolgens kan ik vragen stellen als: ‘Welke podcasts worden aanbevolen? Of ‘Welke Innovatieve Ideeën in de Journalistiek worden in de nieuwsbrieven genoemd?’ In het screenshot hierboven zie je het antwoord op de laatste vraag. Na 30 seconden denkwerk verschijnt bovenstaande in beeld. En het zijn inderdaad allemaal voorbeelden die ik in een nieuwsbrief heb genoemd. Door op de nummers te klikken, kan ik bovendien direct naar de bron toe gaan. En ik zie direct dat de antwoorden kloppen. In GPT kreeg ik dit nog niet zo goed.

Waarom is dit dan zo interessant?

De zoekmachines op websites zijn doorgaans erg slecht. Je kunt op trefwoorden zoeken en het nieuwste bericht staat altijd bovenaan. Probeer bijvoorbeeld op NU.nl te zoeken naar hoe kandidaat minister Marieke Faber ooit in het nieuws was en je komt in een moeras terecht waar je niet veel wijzer uit wordt. Ook via het huidige Google kom je niet veel verder. Dus kom je uiteindelijk uit op Wikipedia en ga je daar lezen wie het is. Wanneer je een archief zou inladen en dan de techniek toepast in Notebook kun je vragen: Wat heeft Marjolein Faber in het verleden gezegd over Asiel en Migratie? En dan zoek je dus binnen alle artikelen op NU.nl naar concrete uitspraken. Dat werkt natuurlijk veel beter.

Op dit moment werkt het met 50 artikelen en moet je nog een truc uithalen om te kunnen samenvoegen, maar hier gaan natuurlijk snel slimme oplossingen voor komen.

Zo kunnen journalisten plots wel gebruik maken van hun eigen archief en uiteindelijk zullen (net als bij GPT in ChatGPT) deze functionaliteiten ook openbaar worden. Zo denk ik dat ik op mijn website een veel betere zoekfunctie kan aanbieden en dat  bezoekers vragen kunnen stellen als ‘welke voorbeelden over.. zijn genoemd in deze nieuwsbrief?’

Nu je ook audio direct kun transcriberen, betekent het vermoedelijk ook dat je radio en tv snel kunt doorzoeken. Dus als je een tv-archief eenmalig hebt ingeladen, kun je daarna vragen: Wat zei Johan Derksen eerder over..? Of ‘Wat is er in het mediaforum eerder over Ali-B gezegd?’ etc.

Threads komt met ‘Tweetdeck’

Als je een redactievloer op loopt, zie je op veel schermen Twitter/X-feeds binnen lopen op bepaalde zoekopdrachten. Sinds vorig jaar moeten gebruikers hier 10 euro per maand voor betalen, maar ik heb het afgelopen jaar gezien dat veel media dit het meer dan waard vinden. Je kunt snel zoeken binnen lijsten, op trefwoorden of filteren op veel gedeelde berichten.

En alternatieven als Mastadon of BlueSky konden dit niet bieden of waren te ingewikkeld voor het grote publiek. Door de koppeling met Instagram is Threads  in volgersaantallen het meest serieuze alternatief voor X. Alleen waren de zoekmogelijkheden altijd beperkt. Sinds vorige week biedt het een ‘soort Tweetdeck’ aan waarin je kolommen kunt maken en beter kunt monitoren. Een voorbeeld zie je op de afbeelding hierboven. Nog steeds kun je alleen op zoekterm zoeken in combinatie met recent of populair, maar het is in ieder geval een begin. Threads wil eigenlijk wegblijven van het nieuws en wil liever een vriendelijk alternatief blijven. De komende maanden of jaren zullen we gaan zien hoe het verder gaat.

Je vindt deze ‘Tweetdeck’-variant door binnen Threads op de pin linksonder te klikken.

22.45u: Frenkie niet mee naar EK

Maandag om 22.45u scrollde ik langs mijn WhatsApp-kanalen en las ik daar bij VI dat Frenkie de Jong niet mee zou gaan naar het EK. Ik had net de tv uitgezet na Nederland-IJsland en er niets over gehoord. Ik heb geen pushberichten aan staan op mijn telefoon en dit was voor het eerst dat ik echt nieuws las op een WhatsApp-kanaal. Dus ik ging direct online kijken voor meer info. Op dat moment stond nog niet bij alle nieuwssites dit bericht te lezen, VI bracht dit nieuws een aantal minuten voor het persbericht. Bij een aantal stond het toen alleen nog kort in het liveblog. Zo laat op de avond was ik even heel blij dat ik geen verantwoordelijkheid meer heb om direct alles uit de kast te halen om het nieuws te gaan delen.

Kwart voor elf is een tijd dat de bezetting niet zo goed meer is en de meeste mensen hun dienst aan het afronden zijn. En dan komt er onverwachts groot voetbalnieuws. Beroepsgedeformeerd als ik ben keek ik rond half 12 nog even op Facebook welke redacties nog wakker waren. Zoals je hierboven kunt zien hadden AD en de Telegraaf een bericht op Facebook gezet. Bij de NOS kreeg je een afbeelding zonder linkje op Facebook alleen te zien als je NOS Sport volgt en niet op de algemene pagina. De Telegraaf was de enige waar je het ook op Instagram kon lezen en bij NU.nl, RTL, Volkskrant en NRC was om half 12 nog niets geplaatst. De voetbalpagina’s op Facebook zoals VI, ESPN, FC Update, Voetbalprimeur en Vandaag Inside hadden wel allemaal een bericht staan. Het bericht dat de meeste interacties had was van ESPN, zij kozen ervoor een losse foto te plaatsen in plaats van een url naar hun site.

Voor alle duidelijkheid: Natuurlijk was er deze week veel belangrijker nieuws en kun je dit ook prima de volgende ochtend oppakken. Maar aan de vooravond van een lange sportzomer kon je op deze manier wel zien welke media sportnieuws snel kunnen oppakken en hun social kanalen gebruiken om nieuws bij zoveel mogelijk mensen te bezorgen.

Extra nieuwsbrief bij groot nieuws

Het nieuws van Frenkie kon ieder medium melden. Maar soms heb je eigen nieuws wat je kunt brengen: Zo bracht VI vrijdag 7 juni laat in de avond dat Feyenoord een nieuwe trainer had, wat nog niet officieel was. Om 22.30u kwam het artikel online en om 23.15u werd er een extra nieuwsbrief naar abonnees gestuurd. Met het nieuws en met duiding. Niet in de vorm van verwijzingen naar artikelen, maar alles in tekst met linkjes:

Ik vroeg de afzender van de mail, hoofdredacteur Pieter Zwart, naar de motivatie: ‘Dit was een extra mail richting de mensen die nieuwsbrieven ontvangen van VI. Puur inspelend op actualiteit met relevante verhalen over dat onderwerp. We linken zowel naar gratis als naar PRO-verhalen. Dus zo draagt het ook bij aan conversie en we kregen positieve reacties op deze extra nieuwsbrief.’

Een voordeel, maar tegelijkertijd een nadeel van nieuwsbrieven is dat ze altijd op dezelfde tijd worden verstuurd. Als er groot nieuws is, kan het zomaar zijn dat je er 23 uur op moet wachten om in je mail te lezen. Daarom vind ik een uitzondering zoals VI maakte een interessante, voor zowel de ontvangers als de afzender.

Lesprogramma’s moeten SVJ-studenten AI-wijs maken

De afgelopen weken kon je hier lezen hoe het er aan toe gaat op de verschillende opleidingen journalistiek in Ede en Tilburg. Vandaag stel ik dezelfde vragen aan Cyril Snijders, hij is docent innovatieve journalistiek op de SvJ in Utrecht en werkt bij het SVDJ onder andere als mentor bij het Accelerator-programma.

In welke nieuwe ontwikkelingen hebben studenten de meeste interesse?

De trend dat journalisten steeds transparanter zijn over het maakproces, slaat erg aan bij de beleving van de studenten, die zelf natuurlijk ook nieuwsconsument zijn. Helderheid over de werkwijze en de achtergrond van de journalist wekken vaak meer vertrouwen dan dat het verhaal van een gevestigd medium komt. Uiteraard zijn ze ook druk bezig met de razendsnel ontwikkelende generatieve AI. Ze gebruiken het als inspiratie voor verhaalideeën, voor kopsuggesties, voor academische research en soms om snel studiepunten binnen te halen. Als docenten hebben wij dan weer de taak om scherpe richtlijnen te formuleren en ze ‘AI-wijs’ te maken. Daar hebben we ondertussen dus ook allerlei lesprogramma’s voor.

Welke werkplekken en type stages in communicatie en media zijn nu het meest populair?

Aan de ene kant werken veel stagiairs nog als redacteur bij gevestigde media, waaronder allerlei omroepen. Maar er zit ondertussen ook een groot aantal studenten bij kleine tv-producenten of bedrijven die journalistieke content produceren voor digitale platforms. Ze kiezen zelf een stageplek en leveren vervolgens een doordacht plan in dat laat zien hoe ze hun journalistieke competenties daar kunnen bewijzen.

Merk je dat de nieuwe generatie andere wensen heeft dan 10 jaar geleden?

We merken dat deze generatie tijdens de studie al betaald aan het werk wil in de journalistiek. Om daaraan tegemoet te komen, brengen we ze veelvuldig in contact met de praktijk. Wat voorbeelden: in jaar een werken ze op een hyperlokale redactie, in het tweede jaar moeten ze 70 uur freelancen, in het derde werken ze een innovatie uit voor een gerenommeerd medium en tijdens het afstuderen werken ze 10 weken op een redactie. Bijna alle docenten werken naast school nog in de praktijk, die korte lijntjes met het werkveld helpen enorm daarbij.

Hoe kun je een leuke stage het beste onder de aandacht brengen bij jullie?

Even een mailtje met een link naar de vacature sturen naar svjmedia@hu.nl, ons nieuwsplatform.

Andere kijk- en luistertips

• RTV Drenthe start met een AI-nieuwslezer op Radio Drenthe. Vanaf 6 juli zal een nieuwe AI-stem op zaterdag en zondag in de zomerperiode  het nieuws lezen.  De nieuwsberichten worden ‘net als nu met zorg geschreven op de redactie.’ In dit fragment stemt de stem zichzelf voor.
• Sinds deze week kan niemand meer zien welke berichten je een like geeft op X of Twitter. Het was altijd leuk om te zien wie een bericht een like gaf, want hiermee onderstreepte je toch ook een boodschap, maar dit is dus voorbij.
• Op de keynote van Apple werden veel nieuwe AI-tools aangekondigd. Hierdoor zal ook het grote publiek kennis maken met de AI-toepassingen zoals samenvatten, snel doorzoeken van foto’s en schrijven met hulp van AI en siri wordt krachtiger (eindelijk!). Ook kun je het scherm van je iPhone zien op je Macbook (zo kun je achter laptop dus eindelijk ook je mobiele versie in de gaten houden en zie je een site zoals 80% van je bezoekers deze ziet).
• Na 21 jaar zwaait Allard Berends af als hoofdredacteur én directeur bij Omroep Flevoland, zegt Berends in een interview met De Stentor. Hierin gaat hij onder andere in op de rol van data: ‘Data is een steeds grotere rol gaan spelen op de redactie. Dat is geen slechte ontwikkeling. Maar die data werden een wel heel belangrijke leidraad. Ik kreeg soms het idee dat het onderbuikgevoel minder belangrijk werd. Terwijl goede journalistiek best mag schuren. Dat hoeft niet altijd met data onderbouwd te zijn.’
• De twee weken geleden aangekondigde app Recall van Microsoft dat je scherm kan opnemen, is voorlopig uitgesteld omdat ze de veiligheid nog niet kunnen waarborgen.

Deze week een jaar geleden

Een jaar geleden las je in nieuwsbrief #21 dat 12.00u in de middag volgens de New York Times de beste tijd is om een nieuwsbrief te versturen.

Verder ging het over het Nederlandse Digital News Report, die zal morgen (maandag 16 juni) weer gepresenteerd worden en daarover lees je volgende week zeker weer meer.

Tot volgende week

Ik probeer steeds verder vooruit wat te schrijven, zodat het geen last minute stress geeft. Het lijkt hier thuis soms net een eenkoppige nieuwsredactie :). Dus het is fijn om wat dingen vooraf uit te kunnen werken, heb je iets leuks gezien of wil je iets delen van je eigen werk?  Stuur het me door!

Deze nieuwsbrief verstuur ik elke week gratis en met veel plezier, lees je het graag wijs mensen dan eens op deze inschrijfpagina voor de nieuwsbrief of geef af en toe een like op mijn LinkedIn om het onder de aandacht te brengen bij anderen. Zo kan ik dit ook blijven doen.

Tot volgende week!