Deze week werden de genomineerden bekendgemaakt van de Mercurs Awards waar ik in de jury mocht zitten samen met Jildou Van Der Bijl, Derk Sauer, Jochem Leegstra, Nicolette Hulsebos en Harriët Schrier.
Verder was het thuis een grote ziekenboeg, zodat het fijn was dat ik vanuit huis werken zodat iedereen na het weekend hopelijk weer naar school kan. Ook loop ik vandaag voor het eerst in bijna 5 jaar weer mee in een hardloopwedstrijd, dus zie je zo een Jaap rennen bij de Singelloop in Utrecht: moedig me aan!
Groot onderzoek naar jongeren, social media en nieuws in Nederland
Deze week presenteerde het Commissariaat voor de Media de resultaten van een groot onderzoek naar jongeren, social media en nieuws. Social is voor jongeren namelijk de belangrijkste bron voor nieuws. 78% van de jongeren haalt nieuws van social media en zeggen dat belangrijk nieuws ‘hen wel vindt.’
Als jongeren zeggen dat nieuws hen wel zal vinden, ben je dus afhankelijk van het algoritme van de techreuzen of en welk nieuws jongeren te zien krijgen. En op social media verdienen nieuwsmedia weinig tot geen geld. Hier aanwezig zijn kost dus vooral geld en je maakt bovendien een concurrerend platform relevanter. Dit zorgt voor een groot verschil tussen publieke media en commerciële. Dit argument is tijdens de presentatie ook besproken in de zaal, lees ik op Villamedia.
In mijn tijd als chef digitaal bij het AD had ik vaak studenten aan de telefoon die aan het afstuderen waren en niet begrepen waarom het AD niet zoals de NOS volle bak inzette op jongeren via TikTok en Instagram. Dan moest ik keer op keer uitleggen dat het echt geen kwestie van niet willen of durven was. Maar aanwezig zijn op die platformen vooral heel veel tijd (en dus geld) kost en geen direct geld oplevert. Het AD was er bovendien wel aanwezig en deed zeker niet niks, maar had geen redacteuren die eigen content maakten. Dit was wel in een tijd dat uploaden nog via mobiel ging en je 20 minuten per post kwijt was en editen een stuk moeilijker. Want door tools en AI zijn hier wel snellere mogelijkheden voor nu. Natuurlijk is het enorm knap wat NOS op 3 en NOS Stories maakt, maar was dit commercieel simpelweg niet na te bouwen. Niet voor niets deden ook titels als New York Times en NU.nl weinig op die platformen.
Het argument dat je moet zijn waar je publiek is, geldt voor publieke omroepen. Al heeft dit ook risico’s: 15 jaar is er heel vaak door media verwezen naar Twitter en als er dan een nieuwe eigenaar komt, heb je die mensen dus ook overgeleverd aan een platform waar nu van gezegd wordt dat het online haat aanjaagt. Of dat er straks een besluit komt dat TikTok wordt verboden, net als bij werktelefoons voor ambtenaren. Dit alles neemt natuurlijk niet weg dat Insta en TikTok hele mooie marketingkanalen zijn waarmee je laat zien wat je allemaal te bieden hebt. En de staande video’s maak je ook niet alleen meer voor TikTok, die kun je ook op YouTube Shorts en Instagram plaatsen en steeds vaker zie je dit ook op sites en op Facebook en LinkedIn. Ik vind het een boeiende discussie, maar er is wel op allerlei manieren naar te kijken. En er is actie en beleid nodig, dus dit rapport komt als geroepen.
De 4 grootste aanbevelingen uit het rapport zijn:
- Ontwikkel als nieuwsorganisatie een aanpak om nieuws zichtbaar, vindbaar en herkenbaar te maken voor jongeren. Breken met journalistieke conventies en inzet van sociale media zijn daarbij noodzakelijk.
- Onderzoek de mogelijkheid van (tijdelijke) stimuleringsmaatregelen voor de nieuwssector om specifiek op jongeren gerichte initiatieven te ontwikkelen.
- Reguleer techbedrijven zo snel mogelijk, zodat nieuws prominenter wordt in het aanbod en nieuwe verdienmodellen voor de nieuwssector kunnen ontstaan.
- Stimuleer nieuwswijsheid van jongeren binnen het onderwijs zodat zij professioneel gemaakt nieuws leren herkennen, met extra aandacht voor jongeren met een praktijkgerichte opleiding.
Uit het onderzoek blijkt ook wat de succesvolle initiatieven op sociale media kenmerkt is dat zij veelal werken met een gespecialiseerd team van jonge mensen die sterk in contact staan met deze groep en hun de gelegenheid biedt om te reageren en mee te denken.
Een aantal interessante grafieken uit het rapport heb ik hieronder geplaatst. Hieronder de vraag welke app mensen tussen de 16-24 en 40-65 als eerste openen nadat ze wakker zijn:
Op de vraag hoe jongeren (16-24) en ouderen tussen de 40-65 bronnen gebruiken zijn de verschillen tussen social media en nieuws sites en apps gigantisch:
En als je dan denkt: Ok alle ballen op social media! Bedenk dan ook op welke social media de jongeren zitten. Onderstaande grafiek toont aan dat Instagram met afstand de belangrijkste bron is, op ruime afstand gevolgd door TikTok, YouTube, WhatsApp en Snapchat.
En bij nieuwsmedia kun je ook niet alles op 1 hoop gooien. Onderstaande grafiek toont aan dat NOS Stories en NOSop3 hun vruchten afwerpen. De NOS is verreweg het bekendst en jongeren komen de NOS het meest tegen. Ook wordt het doorgaans gezien als te vertrouwen. Hoe verder naar rechts, des te vaker jongeren het merk zien en des te hoger op de grafiek, des te meer vertrouwen in de nieuwsbron hebben ze:
Beter een groot YouTube-kanaal of meerdere kleinere?
Voor deze nieuwsbrief denk ik vaak: Als ik het me afvraag, dan vragen vast meer mensen het zich af. Dit najaar dompel ik mezelf onder in strategieën op YouTube en wat mij opvalt is dat iedere expert begint met de tip: Kies je niche! Voor organisaties met een specifieke doelgroep is dat een goede tip, alleen wat moet je dan doen als je allerlei type nieuws brengt op YouTube? Moet je dan voor ieder soort nieuws over een bepaalde plaats of onderwerp een apart kanaal maken? Dit werkte in 2016 goed voor Facebook, maar is dat wel slim om nu op YouTube te doen? Daarom vroeg ik twee experts uit het vak hoe zij naar dit vraagstuk kijken.
Mio Blankesteijn (team5pm)
Mio Blankesteijn is Client Service Director bij YouTube-bureau team5pm:
‘_Er zijn inmiddels zoveel kanalen en video’s op YouTube te vinden dat een bekende Engelse uitspraak is: ‘YouTube is the best place to hide your video.’ En dat klopt, want het wordt steeds moeilijker om met jouw content op te vallen tussen al die andere video’s met miljoenen views van grote bestaande kanalen. Een van de beste manieren om toch jouw plek op het platform te claimen, is door een niche te kiezen waarin nog niet veel (goede) content wordt gemaakt.
Voor nieuws is dit inderdaad lastiger, hoewel het toch op grote schaal gebeurt. Zo zijn er bijvoorbeeld kanalen die specifiek inzoomen op bepaalde nieuwscategorieën of zich volledig focussen op een specifieke doelgroep. Maar uiteraard zijn er ook nieuwskanalen die breder georiënteerd zijn, veel verschillende categorieën behandelen en zich richten op een brede doelgroep.
In zo’n geval is het zeer belangrijk om aan de kijkers en abonnees op voorhand duidelijk te maken wat voor soort nieuwsvideo ze gaan bekijken. Gaat deze video over economisch nieuws, politiek, of juist over natuur en klimaat? Een goede manier om deze content te scheiden is door gebruik te maken van playlists. Dit helpt om overzicht te creëren op het kanaal en maakt het voor de kijker gemakkelijker de juiste video’s te vinden. Maar alleen playlists zijn niet genoeg. Zorg er ook voor dat je het type content duidelijk communiceert in de titel en thumbnail. Gebruik bijvoorbeeld per type nieuws een andere kleur of vormgeving, zodat in één oogopslag duidelijk is waar de video over gaat. Een goed voorbeeld hiervan is het_ kanaal van De Telegraaf, dat wij vanuit team5pm een aantal jaren geleden hebben geholpen deze veranderingen door te voeren.
Is het dan slim om alles op één kanaal te houden? In de meeste gevallen is het antwoord hierop ja. Door al je content op één kanaal te bundelen, realiseer je namelijk de meeste groei en bouw je aan een sterke kanaalautoriteit. Daarnaast wordt het algoritme van YouTube steeds slimmer en kan het op basis van de videobeschrijving, de keywords en de video zelf vaak heel goed inschatten aan welke kijkers ze die specifieke video moeten aanbevelen. Alleen als je al een groot kanaal hebt en zeker weet dat je genoeg content kunt maken om meerdere kanalen regelmatig van nieuwe video’s te voorzien, zou ik overwegen om een extra kanaal te starten. Doordat je dan al een groot hoofdkanaal hebt, is het ook makkelijker om kijkers vanuit daar door te sturen naar het nieuwe kanaal en deze zo sneller te laten groeien.’
Tjitze Zijlstra (AVROTROS)
Tjitze werkt bij AVROTROS, is ook freelancer en heeft een leuke nieuwsbrief waarin het vaak over YouTube gaat. Hij zegt het volgende over de kanalen:
‘Als je kanaal-belofte onduidelijk is, is wegklikken op een platform met zoveel aanbod heel logisch. Voor een nieuwskanaal is het vaak lastig om niche te gaan, maar dat betekent niet dat je voor elk thema een los kanaal moet maken. Het YouTube-algoritme categoriseert namelijk op video-niveau en niet op kanaalniveau. Hierdoor kun je prima verschillende series of onderwerpen op hetzelfde kanaal aanbieden. Je kunt het algoritme en de kijker overigens helpen om zelf video’s te bundelen in playlists. Verplaats je daarbij wel in de doelgroep.
Ik zou pas een extra kanaal starten als een bepaalde serie of onderwerp echt overheersend wordt op het kanaal. Daarbij is het belangrijk dat de serie bekend genoeg is, en dat je het liefst het hele jaar rond content op het nieuwe kanaal kan plaatsen. Je begint namelijk op nul abonnees en dan is het essentieel om consistent content te plaatsen. Zet daarbij ook vooral Shorts in, want dit blijft een van de succesvolste tools om snel te groeien in abonnee-aantal.
Aantal video’s per dag of week
In principe maakt het niet uit hoeveel video’s je per dag plaatst, want het algoritme zorgt ervoor dat de kijker ze nooit allemaal tegelijkertijd voorgeschoteld krijgt (tenzij iemand het belletje aan heeft staan). Met het oog op verwachtingsmanagement zou ik wel proberen om consistent te uploaden en daarbij ongeveer evenveel video’s te uploaden. Dus kies een aantal dat voor jouw merk haalbaar is en vol te houden is. Richt je daarbij vooral op kwaliteit en niet op kwantiteit.
Sommige televisie-media zijn afhankelijk van het aantal uitzendingen in een televisieseizoen. Vooral als je kanaal nog niet zo groot is, probeer dan ‘buiten het seizoen’ ook consistent content te uploaden, ook al is het maar één video per week.
Voorbeelden van media
‘Het consumentenprogramma Radar (AVROTROS) waar ik voor werk is al jarenlang actief op YouTube, maar eigenlijk pas in de afgelopen twee jaar echt succesvol. Twee jaar geleden stond het kanaal op 5.000 abonnees, inmiddels groeit het maandelijks flink door waarmee ze op 30.000 abonnees zitten. Ook stonden ze drie keer in YouTube Trending. Sleutel tot het succes hierbij is consistent zijn. Elke vrijdag een video. Zomer of winter, het maakt niet uit. Meer uploaden zou misschien nog slim zijn, al zie ik vooral ook nog kansen op het gebied van Shorts.
Aan het begin van het jaar stond RTV Oost qua abonnees vierde bij de regionale omroepen, inmiddels staat het kanaal op het punt om de tweede omroep te worden. Vooral met Shorts heeft RTV Oost veel succes. De omroep van Overijssel plaatste in 2024 meer Shorts dan reguliere video’s en dat leidt niet alleen tot veel views, maar ook tot abonnees. De best bekeken Shorts gaat over de diefstal van make-up en staat inmiddels op 2,5 miljoen weergaven!’
Het advies is dus in beide gevallen: zet in op één groot kanaal.
Innovaties bij Regiogroei
Enkele weken geleden schreef ik over de groei van de regionale omroepen online. Daarbij benoemde ik dat het nieuwe team van data-redacteuren een belangrijke rol speelde in deze groei. Ik werd er terecht op gewezen dat zo’n stijging altijd meerdere redenen heeft waaronder innovatie op het gebied van digitale producten.
Christjan Knijff, algemeen manager van Regiogroei, vertelt wat er nog meer is gedaan om dit resultaat te bereiken. ‘Zo zijn we aan het innoveren met personalisatie, op een journalistiek verantwoorde manier. We brengen voor de gebruiker relevante content extra onder de aandacht op verschillende plekken op de website en in de app. En waar we begonnen met één model in het algoritme, gebruiken we tegenwoordig meerdere modellen. Denk dan aan een model dat kijkt hoeveel een artikel inhoudelijk lijkt op een ander artikel. Op basis daarvan krijgen gebruikers aanbevelingen te zien.
Met de huidige inzet zien we dat bezoeken waarin gebruik wordt gemaakt van personalisatie 20% langer duren, en dat 30% meer pagina’s worden bekeken. Inmiddels maakt 80% van de terugkerende bezoekers van de apps gebruik van personalisatie. Met A/B-tests gaan we dit de komende tijd stapsgewijs verder uitbouwen.
Daarnaast was online vindbaarheid lang onderbelicht. We zien dat de verbeteringen op het gebied van SEO tot een flinke toename van bezoekers leidt, met bij een enkele omroep zelfs een verdubbeling van verkeer vanuit Google. Dit bereiken we door aan de ene kant heel secuur en georganiseerd om te gaan met metadata die aan content wordt toegevoegd. Daarnaast voeren we ook direct aanpassingen door als Google een update uitbrengt.’
Andere kijk- en luistertips
- Vorige week gaf ik de handleiding van Mr. Beast voor een goede YouTube-video als tip. Alleen linkte ik niet naar de handleiding zelf, daarom hierbij alsnog. Mijn collega ChatGPT had de tekst goed doorgelezen, maar checkt de url’s niet dus daar moet ik nog iets op verzinnen.
- In alle jaren ben ik weinig mensen tegen gekomen die de balans tussen data, doelstellingen en journalistiek beter kunnen bewaken dan Maurijn Rozema. In nieuwsbrief #06 las je dat hij ging werken bij de gemeente Dordrecht, 74 edities later keert hij terug in de media: Maurijn gaat werken bij Rijnmond.
- Aanvullend artikel in het FD voor als je meer wilt lezen over jongeren en nieuws:
Janna Nieuwenhuijzen vertelt hoe ze via Insta-account Snackpaper de jeugd op een andere manier nieuws wil brengen. Als een influencer, maar dan wel met de goede intenties. Al heeft ze nog niet zoveel volgers als ze begin dit jaar had gedacht. Zelf leeft ze voorlopig van geld dat de Stichting Democratie en Media en het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek hebben gefourneerd. Ze verdient €1500 per maand voor een 60-urige werkweek.
- Facebook en Instagram mogen informatie over de geaardheid van gebruikers niet verzamelen en inzetten voor bijvoorbeeld gerichte reclames. Om deze reden blijf ik het ook discutabel vinden dat TikTok prominent aanwezig is op de Pride Amsterdam.
- Platform Petje Af meldt dat het nu mogelijk is om op Spotify je betaalde én openbare podcastafleveringen in één feed te laten zien aan je fans.
- Het grootste uitgeefconcern van Nederland, VBK, gaat experimenteren met Engelse vertalingen die zijn gemaakt door AI. Auteurs en vertalers reageren bezorgd: ‘Een vertaler is geen tekstverwerker.’
- Zangeres Froukje mocht in het programma On Stage een uur lang een muziekavond cureren. Ik ben fan, (al vond ik het wel opvallend dat het op tv uitgezonden werd op vrijdag 27 september en postte Froukje het dinsdag 1 oktober op haar Insta. En toen zag ik het en ben ik gaan kijken, ik lijk wel een jongere ;).
- De app van The New York Times heeft deze week haar grootste redesign gehad sinds de lancering in 2008. Het redesign draait om personalisatie, je krijgt in het enorme aanbod meer keuze over welk nieuws je wilt zien. Ook bundelt het alle merken van het concern nu in 1 app. De losse apps van Cooking, The Athletic (sport), Wirecutter en Games blijven bestaan, maar zitten nu ook in de NY Times app. Alles dus gebundeld en je kunt heel makkelijk door de verschillende werelden swipen, in dat opzicht lijkt het veel op de vorige versie van de AD-app. De beweging naar gepersonaliseerd nieuws zal ook in Nederland gaan doorzetten. Want hoewel mensen bang zijn voor een filterbubbel, is het niet langer houdbaar dat iedereen dezelfde site of app op hetzelfde moment ziet. Want iemand die 1x per week op een site komt, zou een andere site moeten zien dan iemand die dit elk uur doet. En je kunt wel zeggen dat ieder nieuws even belangrijk is, maar is bijvoorbeeld een GP-zege van Max Verstappen echt nieuws dat iedereen moet zien ook als je interesse niet heeft?
- Meta heeft de bril Orion laten zien. Hoewel deze nog niet te koop is, laat het wel zien wat je de komende jaren kunt verwachten. En dat is veel. Het ziet er niet uit als een grote VR-bril zoals van Apple. Nee, het is gewoon een redelijk normale bril dat heel veel kan. Hieronder zie je een review van The Verge. Begin op 4m 20s om de bril echt in actie te zien.
- Het is al een tijdje geleden aangekondigd, maar sinds vorige week kun je ook praten met en tegen een Nederlandse stem via ChatGPT. Ook dit is waanzinnig. Het enige nadeel is: het werkt niet in de EU en dus kun je er alleen bij via een VPN-verbinding. In de podcast POKI (gratis) hoor je vanaf minuut 52 een gesprek met deze stem en ik vind het werkelijk verbluffend.
Als je dit hierboven leest gaan binnen een paar jaar nieuwssites volledig op de kop, gaan we brillen dragen die je ongekende mogelijkheden gaat geven en gaan we praten tegen AI waarbij het echt lijkt of je tegen een mens praat. What a time to be alive 🙂
Bijna 1.000 abonnees
Er wordt zoveel gemaakt en geïnnoveerd dat ik ook niet alles zie. Heb je een leuke innovatie die je wilt delen of gezien hebt: Stuur het me door!
Na 82 edities hoop ik binnen een paar weken de duizendste abonnee te verwelkomen. Ken je mensen voor wie deze onderwerpen interessant zijn? Wijs ze eens op deze inschrijfpagina voor de nieuwsbrief of geef af en toe een like op mijn LinkedIn om het onder de aandacht te brengen bij anderen. Zo kan ik dit ook blijven doen.
Tot volgende week!