19 januari 2025

#95: Media trends die je in 2025 kunt verwachten. 14 innovaties in de nieuwsmedia

Deze week was ik spreker op twee nieuwjaarsbijeenkomsten. Ik vertelde over hoe nieuws meer mensen kan bereiken, trends en AI bij het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde en Logeion (netwerk voor communicatieprofessionals). Ook was ik in mijn thuisstad bij RTV Utrecht en zag ik het aantal nieuwe abonnees flink toenemen door een vermelding in de nieuwsbrief van Renata Verloop.

Zoals vorige week beloofd zoom ik deze week in op een aantal trends die ik verwacht (of hoop) te zien in 2025. Het zijn allerlei losse ideeën, sommige belangrijker dan de andere, maar deze schoten me in de kerstvakantie te binnen en schreef ik op.

1. Hitster voor nieuws!

De kans is groot dat jij op oudjaarsavond Hitster hebt gespeeld. In dit spel moet je liedjes in de goede volgorde leggen op basis van jaartallen. Je hoeft niet per se te weten van wie het nummer is, waardoor het ook voor de niet muzieknerds leuk is om te doen. Een deel van het succes is de muziek, maar een ander belangrijk deel is de nostalgie en het terug gaan in het verleden. Als je bij een organisatie werkt met een rijk archief kun je dus ook zelf een Hitster maken. Ik zou een juridisch andere naam gebruiken, maar ik denk dat er volgend jaar om deze tijd wel spellen te spelen zijn als: Zet deze 10 nieuwsartikelen in de juiste volgorde of Welke foto is eerder gemaakt? Dit kun je overal toepassen en speelt in op de trend dat mensen liever een spel spelen dan nieuws lezen (zie hier de data van NY Times). Ik heb serieus even getwijfeld of ik het beter eerst zelf kon gaan bouwen, maar vanwege te druk met andere dingen geef ik deze weg in de hoop dat iemand het op gaat pakken.

2. Eerste maand abonnement wordt goedkoper

Ik hoop dat er dit jaar een ander abonnement komt voor mensen die graag 1 artikel willen lezen en daar ook bereid zijn om voor te betalen. In nieuwsbrief #32 liet ik zien dat je voor het grote interview met Matthijs van Nieuwkerk op NRC.nl in het goedkoopste geval 17,50 EUR moest betalen. Nu heeft Blendle aangetoond dat een klein bedrag voor één artikel voor uitgevers niet uit kan, maar ik hoop dat er een goedkoop instaptarief komt voor de eerste week of maand. Want zo lang de papieren krant kopen goedkoper is dan het lezen van 1 artikel online, zal de transformatie naar digitaal niet versnellen. Een maandabonnement van 17,50 EUR waarbij de eerste maand de prijs van een papieren zaterdagkrant heeft, zal de drempel een stuk verlagen.

3. Filteren op emoji’s zoals bij Bild

Steeds meer mensen mijden het nieuws omdat het te negatief of te somber is. Persoonlijk merk ik ook steeds vaker dat ik wel het nieuws in hoofdlijnen wil weten, maar dat persoonlijke details over slachtoffers in een kop me direct heel triest stemmen. Op Facebook kunnen mensen al langer reageren met allerlei emoties. Niet alleen duim of like, maar je kunt iemand ook steunen, iets verdrietig vinden of hilarisch vinden. Via de tool CrowdTangle (R.I.P.) kon je bijvoorbeeld zien welk bericht in Nederland veel hartjes kreeg of boosheid veroorzaakte bij mensen. In de app van Bild viel me op dat zij bij video’s (met eenzelfde naam als de video’s bij AD) een emoji zetten. Zo weet ik vooraf of ik om de video kan lachen of huilen en besluit ik misschien daarom sneller een video aan te klikken. Wanneer dit ook bij artikelen gaat gebeuren helpt dit sommige mensen wellicht en wanneer redacteuren zelf bij ieder artikel meegeven welke emotie het oproept, kun je direct live meekijken hoeveel procent van de homepage negatief nieuws bevat en daar wat positiviteit tegenover stellen.

4. Plugins helpen om een site persoonlijk te maken of positief nieuws te vinden

Wanneer ik een niet-Nederlandse site bezoek, kan ik deze met één druk op mijn Google Translate-extensie in Chrome laten vertalen in het Nederlands. Dit werkt al jaren super goed voor mij.

Zo lang nieuwssites me niet laten filteren in het nieuwsaanbod, kan het ook zo zijn dat ik een plugin wil voor Bild, die me alleen positieve berichten toont en de negatieve gaat verbergen. Of dat ik als ik een artikel lees, deze standaard samengevat wil hebben in  twee regels. Of op B1-leesniveau. Ik kan wachten tot nieuwssites dit zelf aanbieden (zoals 1Almere al goed doet) of ik ga een extensie gebruiken die het ook voor me kan doen op iedere website.

Zelf ben ik een super tevreden gebruiker van Readwise. Als ik een interessant artikel zie (bijvoorbeeld voor de nieuwsbrief) dan druk ik op mijn Chrome extensie en kan ik het later teruglezen in die tool. In Readwise krijg ik ook standaard een samenvatting van het artikel. Als ik een beetje ga nerden kan ik daarna alles zo veranderen zodat het aan mijn wensen voldoe zoals hierboven beschreven. Een ander voorbeeld zoals ik het toepas: Als ik Eredivisie-samenvattingen wil kijken bij ESPN wil ik geen foto zien, omdat deze voor mij vaak de uitslag verraad, omdat ik mensen zie juichen of een stand zie. Ik heb het nu zo ingesteld dat foto’s op deze pagina automatisch worden verborgen voor mij.

5. Journalisten beginnen voor zichzelf

Ik denk dat we dit jaar gaan zien dat journalisten ‘voor zichzelf’ beginnen. Het is namelijk makkelijker dan ooit geworden om een nieuwsbrief te maken via tools als Mailchimp of Substack. Ik verwacht dat net als Jonas Kooyman van de Havermelkelite er meer banen opgezegd worden en journalisten eigen uitgever worden. Ook PorteRenee was journalist en leeft nu volledig van inkomsten als influencer met tips hoe je met geld moet omgaan. Ook freelance-journalist Vincent Kauters maakt allerlei content hoe hij geld en beleggen simpel maakt. En ik hoop dit jaar op meer voorbeelden van mensen die deze stap gaan wagen, want met de opkomst van Substack (waar ik ook te volgen ben) is het makkelijker dan ooit om geld te verdienen met een abonnementenmodel. Een drempel voor journalisten is denk ik dat ze de ingangen bij adverteerders niet hebben, terwijl het voor bedrijven wel interessant zou zijn samen te werken. Heb je hier verstand van, drink ik graag binnenkort eens een kop koffie.

6. Nog veel meer artikelen door AI

Op AD.nl vind je al anderhalf jaar verslagen van amateurwedstrijden in het voetbal terug, doordat ze een samenwerking hebben met Voetbal.nl. Hierdoor is het aantal artikelen dat gepubliceerd wordt (en gevonden kan worden via Google) ongetwijfeld enorm toegenomen. Doordat de KNVB een betrouwbare partner is, durft DPG dit wel aan. Ik denk dat het aantal artikelen op AD.nl (dat met 600 per dag al heel hoog was) zomaar verdrievoudigd zou kunnen zijn. Ik denk dat het aantal artikelen dat geschreven wordt door AI op basis van een betrouwbare database op allerlei websites zal toenemen. Want als het met voetbal kan, kan het uiteraard met veel meer sporten. Of de lokale VVV kan automatisch hun uitagenda koppelen om een artikel te plaatsen wat er dit weekend te doen is. Als jij een dataset hebt met informatie, wordt het ook voor je eigen site dus veel makkelijker om daar artikelen van te maken. Door deze toename neemt het aanbod gigantisch toe en wordt het moeilijker om hoger te komen in de Google-resultaten. Voor Google is het dan ook een uitdaging om het mensenwerk van het AI-geweld te gaan scheiden komend jaar.

7. Familieberichten zorgen voor boost lokale abonnementen

Opgegroeid in de Alblasserwaard weet ik dat iedere donderdag Het Kontakt wordt gelezen van A tot Z en dat veel mensen als eerste naar de familieberichten in de krant bladeren. Ik hoorde een paar jaar geleden een Italiaanse lokale uitgever vertellen dat zij hun hele online abonnementenmodel hebben kunnen draaien dankzij een online variant hiervan. Hoewel er nu ook al initiatieven zijn, verwacht ik dat dit voor lokale media nog wel een belangrijkere (en uniekere) pijler onder het succes gaat worden dan het nu al is.

8. Shows en playlists op YouTube

YouTube gaat dit jaar shows en afleveringen lanceren. Ze zien dat steeds meer mensen hun app via TV kijken en dat ze daardoor alle content beter moeten gaan onderscheiden van elkaar. Hierdoor zal YouTube steeds meer op Netflix gaan leken en moet je als maker ook alvast nadenken over de shows die je wilt aanbieden. Wanneer je je op shows kunt abonneren, hoef je bovendien geen kleinere kanalen meer op te zetten. YouTube geeft hiermee een beter antwoord op de vraag of je als merk beter één groot kanaal kunt optuigen of meerdere kleinere. Eerder las je in mijn nieuwsbrief dat meerdere experts ook adviseren één groot kanaal te maken.

9. Nieuwsmerken ook op Snapchat

Ik verwacht komend jaar ook meer merken op Snapchat. In de leeftijdsgroep 16-24 is het na Insta, TikTok en YouTube het meest gebruikte platform en alleen de merken van Talpa en de Telegraaf lijken er actief te zijn. Terwijl het platform de mogelijkheid biedt alle video’s gewoon te plaatsen. Ik verwacht dat volgend jaar om deze tijd meer Nederlandse organisaties hier ook video’s gaan plaatsen.

10. Veel meer verticle video’s dankzij AI

AI helpt je niet alleen in tekst of beeld, maar kan sinds een jaar ook video’s voor je produceren. Hierdoor wordt het ook veel makkelijker om verticale video’s naar je wensen te maken op basis van een prompt. Zo wordt het maken van een video veel makkelijker en zou het in de praktijk zo kunnen zijn dat het delen van nieuws via TikTok net zo snel kan gaan als via Facebook. En daarmee kan het aantal berichten per dag flink omhoog gaan. De CEO van Instagram gaf een paar weken geleden ook het advies: Hoe meer berichten, hoe meer mensen je zult bereiken. Hierdoor zou het kunnen dat volgend jaar om deze tijd het aantal geplaatste berichten op TikTok, Instagram en YouTube shorts fors is toegenomen.

11. Alternatieven voor Facebook en Instagram

Vorige week zette ik uiteen waarom de geo-politiek een enorme invloed heeft op de door ons gebruikte social media kanalen. Het zou zomaar kunnen dat er dit jaar platformen verboden gaan worden of er alternatieven opstaan. Want het nieuwe beleid van Meta roept ook de vraag op of je wel actief moet blijven op X, Facebook of Instagram. Ik verwacht geen veranderingen omdat de gewone burgers niet bewegen, maar door politieke besluiten zou het wel kunnen dat het social media landschap er volgend jaar anders uit ziet. Want ongetwijfeld zullen er alternatieven opduiken en proberen een positie te veroveren. Zo is BlueSky een aantrekkelijk alternatief voor X geworden. Dit zal ook gaan gebeuren bij de andere platformen. Deze week was  RedNote de meest trending app in onze appstore. In deze video van RTL Nieuws wordt goed uitgelegd wat het is en dat het dreigend verbod op TikTok in de VS reden is waarom het ook bij ons veel gedownload is. Of het Chinese RedNote nu een goed alternatief is, is de vraag. Maar het laat wel zien dat er beweging is. Dat politiek zich met social media bemoeit, bleek deze week ook toen Bloomberg het gerucht deelde dat Elon Musk de Amerikaanse tak van TikTok wil kopen. Kortom: Goede reclame voor deze nieuwsbrief, want ik zal je dit jaar proberen op de hoogte te houden van deze ontwikkelingen.

12. Eindelijk een doorzoekbaar archief

Doordat de zoekfunctie op bijna alle sites vreselijk slecht is alleen enkele woorden op chronologische woorden kan zoeken, wordt het rijke archief online nog niet voor 1% benut. Wanneer alle artikelen ingeladen zouden worden in een NotebookLM-achtige oplossing, gaat de schatkamer ineens wel open.

Dit heeft het NTvG (waar ik deze week was) al gemaakt en nu zijn al hun artikelen vanaf 1986 doorzoekbaar via AskNTvG bot en Washington Post lanceerde een paar maanden terug Ask The Post AI en ook het Reformatorisch Dagblad is perfect doorzoekbaar dankzij Digibron. Ik verwacht dat de zoekfunctie zoals deze nu is volgend jaar vervangen zal zijn door een AI-balk waar je vragen kunt typen en een écht goed antwoord krijgt. Daar zou mijn eigen site trouwens ook van opknappen, als ik nu wil weten in welke nieuwsbrief ik iets geschreven heb, helpt NotebookLM me ook beter dan de zoekfunctie op de site.

13. Groot nieuw TikTok-account voor nieuws

Samen met mijn voorspelling van vorige week dat er een Nederlands niet-traditioneel nieuwsmerk groot zal worden op TikTok, maakt dat 13 voorspellingen in totaal. Ik ben benieuwd wat er over een jaar is uitgekomen en zal dit blog er dan nog eens bij pakken.

Andere kijk- en luistertips

  • De Limburger brengt vanaf maandag een volledig door AI-gegenereerde podcast voor studenten van de Universiteit van Maastricht. Hoofdredacteur Bjorn Oostra  legt uit: ‘Om het simpel uit te leggen, werkt het als volgt. Je sleept een of twee artikelen van een verslaggever van De Limburger in de podcastgenerator. Die maakt er binnen een minuut een volledig uitgeschreven gesprek van tussen twee stemmen.’ Hiermee is De Limburger de eerste krant die gebruik maakt van de techniek van het Nederlandse bedrijf Laio van hoogleraar Bart Brouwers. De podcasttool is voor iedereen in beta te gebruiken.
  • Betaalde gebruikers kunnen nu ook taken toevoegen aan ChatGPT, waardoor je herinnerd kunt worden aan zaken. Dit is voor het eerst dat het niet reactief is, maar pro-actief berichten kan sturen.
  • Google weigert werk van factcheckers te integreren in Search en YouTube en trekt zich terug uit EU-afspraken over desinformatie, voorafgaand aan nieuwe wetgeving onder de Digital Services Act (DSA). Hoewel bedrijven zoals Microsoft, TikTok en Meta de vrijwillige EU-code hebben ondertekend, zijn de verplichtingen niet bindend en wordt naleving vaak genegeerd. Een  ander voorbeeld: Op YouTube staan nu video’s waarin beweert wordt dat AOW’ers een ‘kerstbonus’ krijgen. Het SVB waarschuwt hiervoor en zegt geen medewerking van YouTube (en eigenaar Google) te krijgen.
  • ‘In sommige weken gebeurt net zoveel als in sommige jaren.’ Zo begon ‘De Ongelofelijke Podcast’ met Beatrice de Graaf die ging over Musk, Zuckerberg en hoe deze ontwikkelingen vol techgiganten zich verhouden met het verleden. Een fijne podcast als je behoefte hebt aan historische duiding en achtergrond.
  • TUI kondigde deze week aan te gaan werken met hun virtuele influencer Lena. Ze bestaat niet echt, maar zal naast de ‘echte’ ambassadeurs ook content maken voor de social kanalen. Zelf wil ik bij reizen juist echte verhalen en foto’s, maar TUI gaat het proberen en legt het in marketingtermen uit:  ‘Lena laat zien dat reizen meer is dan de perfecte Instagram-foto. Het gaat om de verhalen, de mensen en de onverwachte momenten die een reis zo onvergetelijk maken.’
  • Locatiegegevens vergaard door ruim honderd apps, waaronder indirect ook Buienalarm, Tinder en Grindr, staan online te koop. Het gaan en staan van hun miljoenen gebruikers is zonder hun medeweten te volgen. ‘Hartstikke illegaal’, zeggen deskundigen tegen BNR dat het onderzoek deed.
  • Abonnees van de Belgische krant De Standaard krijgen nu ook automatisch toegang tot de New York Times. Zij volgen het Duitse voorbeeld van de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ). Benieuwd of we dit later dit jaar ook gaan zien (eigenlijk nog een voorspelling dus).
  • In de podcast (te luisteren op Podimo) kondigde Alexander Klöpping aan dat hij een petitie wil starten tegen het promoten van social media bij het NOS Jeugdjournaal. 8 maanden geleden deed hij al een oproep op LinkedIn, maar nog steeds zijn logo’s van de social kanalen te zien. Zo leert de jeugd dus dat dit heel tof is en dat kijken ze ook in de klas. De doelgroep van 9-12 jarigen mag helemaal geen account aanmaken en dus vindt Klöpping dat de NOS de social kanalen zou moeten promoten. Ik ben het met hem eens en dacht ik deel dat ook via deze weg.

1.250 abonnees

Deze nieuwsbrief is voor het eerst naar meer dan 1.250 adressen verstuurd. Een mooie mijlpaal en ik hoop voor iedereen iets te kunnen delen. Daarom is een reactie op deze nieuwsbrief met wat jij graag wilt lezen of opvalt ook meer dan welkom.

Mocht je trouwens denken dat de nieuwsbrief elke week zo uitgebreid is, dat is helaas niet het geval 🙂

Mocht je alle  95 nieuwsbrieven nog eens willen bekijken, dan kan het hier. Lees je deze nieuwsbrief met plezier, stuur het dan eens door naar mensen die dit mogelijk ook interessant vinden of geef af en toe een like op LinkedIn om het bij anderen onder de aandacht te brengen.

Dank je wel weer en tot volgende week!